Verem (Tüberküloz) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Neden Olur? Çeşitleri

Verem (Tüberküloz) Nedir?

Verem (Tüberküloz), mycobacterium tuberculosis adı verilen bir bakterinin solunum yolları aracılığıyla vücuda girerek akciğerlerde iltihap geliştirmesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Bulaşıcı bir hastalık olmasına rağmen tedavisi ve aşısı olduğu için kolayca önlenebilmektedir.

Verem (Tüberküloz) Belirtileri

Verem (tüberküloz) hastalığının ilk dönemlerinde bazı kişiler uzun bir süre boyunca hiçbir belirti göstermeden hayatını yaşayabilir. Bu durum kişinin bağışıklık sisteminin mycobacterium tuberculosis bakterisi ile savaşmasından dolayı kaynaklanmaktadır. Vücudun hasta olmasını engellemeye çalışan bağışıklık sistemi ne zaman yeterli direnci gösteremeyip yenilirse mikrop o zaman aktif hale gelir ve belirtiler görünmeye başlar. Hasta olan kişilerde görülebilecek verem (tüberküloz) belirtileri şunlardır;

• 2 haftadan fazla süren öksürük
• Şiddetli bir göğüs ağrısı
• İştahsızlık sebebiyle hızlı kilo kaybı
• Halsizlik ve yorgunluk
• Kanlı balgam
• Yüksek ateş

Verem (Tüberküloz) Neden Olur?

Verem, mycobacterium tuberculosis mikrobunun vücuda girmesi sayesinde oluşan bir hastalıktır. Verem aynı zamanda bulaşıcı bir hastalık olduğu için de kişiden kişiye yayılarak her yıl milyonlarca insanı etkilemektedir.

Yapılan araştırmalara göre tüberküloz hastalığı özellikle yoğun göçler ve AIDS hastalığına bağlı olarak gelişmektedir. Yoğun göç yüzünden hastalığın bulaşma hızı artarken, AIDS hastalığı nedeniyle de bağışık sistemi zayıflamaktadır. Bağışıklık sistemi zayıfladığı için kişinin vücudu mikropla savaşamaz ve tüberküloza yenik düşer.

Verem (Tüberküloz) Nasıl Yayılır?

Verem (tüberküloz) hastalığı kişi konuşunca, öksürünce veya hapşırınca havaya saçılan mikroskobik damlacıklar yoluyla bulaşmaktadır. Herhangi birinin verem hastası olması için havaya saçılan mikroplardan birkaçını soluması yeterli olsa da hastalığı kapmak çok da kolay değildir. Genellikle birlikte yaşanılan kişilerden veya aileden geçmektedir.

Verem (Tüberküloz) Çeşitleri

Verem hastalığı kendi içerisinde aktif ve gizli olmak üzere ikiye ayrılmaktadır;

Gizli Verem (Tüberküloz)

Gizli veremde kişide enfeksiyon olmasına rağmen vücuttaki bakteriler aktif değildir. Bu yüzden dolayı da gizli verem olan kişilerde hastalık bulaşıcı değildir. Aktif verem kadar tehlikeli olmamasına rağmen gizli verem olan kişiler de mutlaka tedavi edilmelidir çünkü hastalık ilerde aktif vereme dönüşerek ciddi bir hal alabilir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanan rapordaki verilere göre dünya nüfusunun neredeyse dörtte biri gizli veremdir.

Aktif Verem (Tüberküloz)

Aktif verem olan kişilerde bakteri aktif haldedir ve kişide verem belirtileri görülmektedir. Hem bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin sağlığı kötü etkilenebileceği için hem de aktif verem olan kişiler hastalığı başka insanlara bulaştırabileceği için aktif veremde de hızlı tedavi oldukça önemlidir.

Verem (Tüberküloz) Tanı Yöntemleri

Verem hastalığının tanısı erkenden konulursa kişi daha hızlı bir şekilde iyileşebilir. Tüberküloz hastalığının bazı belirtileri farklı nedenlere de bağlanabileceği için hasta olan kişi genellikle kontrolü geciktirir. Böylece, hastalık ilerler ve sağlık için tehlikeli boyutlara ulaşır. Verem hastalığının tanısı yapılırken kullanılan yöntemler şu şekildedir;

Fizik Muayene

Fizik muayene sırasında lenf düğümlerinde şişlik olup olmadığına bakılır. Ayrıca, doktor stetoskop yardımıyla akciğerdeki sesleri dinler.

Cilt Testi

Cilt testi, tüberküloz hastalığının tanısı yapılırken en çok kullanılan testlerden biridir. Cİlt testi yapılırken doktor, ön kolun içine PPD tüberkülin denen bir madde enjekte eder. PPD tüberkülin enjekte edildikten 48-72 saat kolunuzda şişlik olup olmadığı kontrol edilir. Eğer kolda şişlik varsa bu tüberküloz hastası olma riski taşıdığınızı gösterir. Ancak cilt testi her zaman doğru sonuç göstermez. Bazı durumla kişinin kolunda şişlik olmasa bile verem hastalığı taşıdığı görülmektedir. Aynı şekilde tam tersi durum da gözlenebilmektedir.

Kan Testi

Kan testi, cilt testi olumsuz çıkanlara veya yakın zamanda BCG aşısı olmuş kişilere yapılmaktadır. Kan testi yardımıyla bağışıklık sisteminin tüberküloz bakterilerine karşı vereceği tepki ölçülür.

Göğüs Röntgeni

Verem için yapılan testlerden herhangi biri pozitif çıkmışsa, doktorunuz sizden göğüs röntgeni isteyebilir. Göğüs röntgeni yardımıyla veremin akciğerlerinize ne kadar zarar verdiği büyük ölçüde görülebilmektedir.

Balgam Örneği

Göğüs röntgeni de verem hastalığı belirtileri gösteriyorsa son olarak balgam örneği alınır. Balgam örneği hem bakterileri belirlemek için hem de bakterilerin ilaçlara olan direncini test etmek amacıyla alınmaktadır. Test sonuçları genellikle 1 ila 2 ay içerisinde tamamlanmaktadır. Test sonuçları geldiğinde doktorunuz size en uygun ilaçları belirleyerek hastalığı hızlıca geçirmenizi sağlayacaktır.

Verem (Tüberküloz) Tedavisi

Verem (Tüberküloz) tedavisinde genellikle ilaçlar kullanılmaktadır. İlaç tedavisinin başarılı sonuç vermesi için ilaçların en az 6-9 ay düzenli bir şekilde kullanılmalıdır. Gizli tüberkülozda genellikle bir adet ilaç yeterli olurken aktif tüberküloz tedavisi için birkaç ilacın aynı anda kullanılması gerekebilir. İlaç tedavisi sırasında en çok kullanılan ilaçlar şunlardır;

• Rifampin
• Pirazinamid
• İsoniazid
• Ethambutol
• Linezolit
• Bedaquiline