
Rektal Polip (Juvenil Polip) Nedir? Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Rektal polip; çocuklarda sık rastlanan bir problemdir. Polipler, kalın bağırsağın (kolon veya rektum) astarından yükselen anormal büyümelerdir. Rektal polip oluşumu kimi zaman zararsız olarak düşünülebilir. Fakat bazı kolon polipleri daha sonraki aşamalarda önlenemez bir kolon kanserine sebep olabilir. Rektal polip şüphelerinde uzman hekimlerden yardım almak gerekir.
İçindekiler
Rektal Polip (Juvenil Polip) Nedir?
Tıp araştırmalarında edinilen bulgular neticesinde rektal polip ile ilgili genel değerlendirmeler şöyledir:
- Rektum, kalın bağırsağın son 12 inçidir. Polipler düz olabilir veya brokoli gibi bir sap üzerinde gelişebilir. Buna saplı polip denir.
- Polipler, yetişkin popülasyonun %15 ile 20’sinde meydana gelen kalın bağırsağı etkileyen en yaygın durumlardan biridir. Çoğu polip asemptomatiktir ve asla kansere dönüşmez.
- Bununla birlikte, küçük bir polip yüzdesi yavaş yavaş büyüyebilir ve 8-10 yıl içinde rektum kanserine dönüşebilir.
- Poliplerin malign potansiyeli, displazi veya kanser öncesi değişikliklerin varlığı, polip tipi ve polipin boyutu ile ilişkilidir.
- Tübüler adenom, tubulo-villus adenomu, villöz adenom gibi iç şekilde gruplanır.
Rektal Polip Nedenleri Nelerdir?
Rektal polip oluşumunu tetikleyen nedenler şu şekilde sıralanır:
- Bazı genlerde yer alan mutasyonlar, yeni hücrelere ihtiyaç duyulmasa bile hücrelerin bölünmeye devam etmesine neden olur. Kolon ve rektumda oluşan bu düzensiz büyüme, polipleri meydana getirir. Polipler kalın bağırsağın her bölümde ortaya çıkabilir. Neoplastik olmayan polipler arasında hiperplastik polipler, inflamatuar polipler ve hamartomatöz polipler bulunur. Neoplastik olmayan polipler tipik olarak kanserli olmaz.
- Neoplastik polipler, adenomları ve tırtıklı türleri içerir. Bu polipler, büyümek için yeterli zaman verilirse kanser olma potansiyeline sahiptir. Bu kolon poliplerinin çoğuna adenom denir.
Rektal Polip Risk Faktörleri Nelerdir?
Kolon poliplerinin oluşumunu sağlayan etkenler şunlardır:
Yaş;
- Kolon polipleri olan çoğu insan 50 yaş ve üzerindedir.
Bağırsak Rahatsızlıkları;
- Ülseratif kolit veya kolonun Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak rahatsızlıklarına sahip olmak.
Genetik;
- Anne babadan doğuştan kaynaklı olarak kişiye aktarılabilir. Bazı insanlarda bu bağlantı kalıtsal değildir.
Sigara ve aşırı alkol kullanımı;
- Sekiz çalışmanın analizi, günde üç veya daha fazla alkollü içecek tüketen kişilerde kolon polipleri geliştirme riskinin arttığı görülür.
Obezite, egzersiz eksikliği ve yağ alımı;
- Araştırmalar, tüm bu faktörlerin polip geliştirme riskini artırabileceğini gösterir.
- Öte yandan, diyetinize daha fazla lif eklemek ve düzenli egzersiz yapmak riski azaltabilir.
Rektal Polip Teşhisi Nasıl Yapılır?
Rektal polip teşhisi çeşitli testler ve tedavilerle konulabilir. Rektal polip teşhisi için bilinmesi gerekenler şöyledir:
- Rektal polip, ofiste dijital rektal muayene veya esnek sigmoidoskopi ile teşhis edilebilir.
- Rektal polipler aynı zamanda ya doğrudan kolonoskopi ile kolon astarına bakılarak ya da sanal kolonoskopi ya da baryum lavmanı ile röntgen ile teşhis edilir.
- Kolonoskopi sırasında doktorunuz muayenenin çoğunu kolon astarının normal görünümünde değişiklik aramak ve polip için şüpheli görünen her şeyi çıkarmak için harcar.
- Bir polipin kanser olup olmayacağını tahmin etmenin kesin bir yolu olmadığından, tüm polipler çıkarılmalıdır. Böylece rektal polip oluşumu engellenebilir.
Rektal Poliplerin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Rektal polip tedavi yöntemleri şu şekildedir:
- Çoğu polip kolonoskopi sırasında basit ve güvenli bir şekilde çıkarılabilir. Kolonoskopiler, polipleri kanserli hale gelmeden önce çıkararak kanserin gelişmesini önlenebilir.
- Rektal polip çok büyükse cerrahi müdahale gerektirebilir.
- Polip rektumda düşükse transanal eksizyon ile çıkarılabilir.
- Genel anestezi altında, polip rektumdan minimum rahatsızlık ve hızlı bir iyileşme ile çıkarılır. Çoğu zaman bu ayakta tedavi veya geceleme olarak yapılabilir.
- Polip rektumda daha yüksekse yeni bir teknik olan TAMIS yani TransAnal Minimal İnvaziv Cerrahi ile çıkarılabilir.
Kalıtsal Polip Bozuklukları Nelerdir?
Kolon poliplerine neden olan kalıtsal bozukluklar şunlardır:
Lynch Sendromu
Kalıtsal polipoz olmayan kolorektal kanser olarak da adlandırılır. Lynch sendromuna sahip kişiler, kolon polipi geliştirme eğilimine sahiptir. Oluşan polipler hızla malign hale dönüşebilir. Lynch sendromu, kalıtsal olan kolon kanserinin en yaygın şeklidir ve meme, mide, ince bağırsak, idrar yolu ve yumurtalıklardaki tümörlerle de ilişkilidir.
FAP
Ailesel adenomatöz polipozis (FAP), genç yaşlarınızdan başlayarak kolonunuzun astarında yüzlerce hatta binlerce polip gelişmesine neden olan nadir bir bozukluktur. Polipler tedavi edilmezse, genellikle 40 yaşından önce kolon kanseri geliştirme riskiniz yaklaşık %100’dür. FAP riskini belirlemek için genetik testler yaptırılabilir.
Gardner Sendromu
Kolon ve ince bağırsakta polip gelişimini destekleyen bir FAP çeşididir. Cildiniz, kemikleriniz ve karnınız ve vücudunuzun diğer bölgelerinde de kanserli olmayan tümör oluşumları ortaya çıkabilir.
Peutz-Jeghers Sendromu
Dudak, diş eti ve ayaklar dahil olmak üzere vücudun pek çok bölgesinde gelişme potansiyeli gösteren çillerle tetiklenen bir durumdur. Devam etmesi ardından bağırsaklarda kanserli olmayan polip oluşumları gözlenebilir.Bu polipler kanserli hale gelebilir, bu nedenle bu durumdaki kişilerde kolon kanseri riski artar.
Tırtıklı Polipozis Sendromu
Kolonun üst kısmında (sağ taraf) çok sayıda tırtıklı adenomatöz poliplere yol açan bir durumdur. Bu polipler kanser olma potansiyeline sahiptir ve gözetim ile çıkarılması gerekir.
Tüm bu rektal polip oluşumlarının önlenmesi adına en ufak belirtide hekim kontrolünden geçilmesi gerekir.