Çocuklarda Besin Alerjisi Belirtileri ve Tedavisi

Çocuklarda besin alerjisi, normal şartlarda zararsız olan besinlerin bağışıklık sistemi tarafından zararlı olarak algılanması nedeniyle vücut tarafından aşırı tepki verilmesi şeklinde ortaya çıkmaktadır. Çocuklarda besin alerjileri noktasında şüpheye düşüldüğünde vakit kaybetmeden alanında uzman bir doktora başvuru yapılması gerekmektedir.

Çocuklarda Besin Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda besin alerjisi belirtileri, besin tüketiminden sonraki ilk dakikalarda görülebileceği gibi tüketimden 1 – 2 saat sonra hatta 72 saat sonra dahi görülebilmektedir. Besin alerjileri birçok farklı belirti ile kendisini gösterebilmektedir. Vakanın ağır olması durumunda belirtilerin ortaya çıkması için mutlaka söz konusu besinin tüketilmesi gerekmemektedir. Ağır vakalarda besinin pişirildiği ortamda bulunmak veya yiyen başka bir kişi tarafından öpülmek dahi besin alerjisi reaksiyonlarına neden olabilmektedir. Besin alerjisi sorununda ortaya çıkabilmek için belirtiler ise şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Nefes darlığı
• Hırıltılı solunum
• Kabızlık
• Kaşıntı
• Soluma
• Ses kısıklığı
• Konuşma zorluğu
• Soluk mavi cilt
• Cildin soğuk ve nemli görülmesi
• Sersemlik hissi
• Kalbin hızlı veya zayıf atması
• Mide bulantısı
• Kusma veya ishal
• Baş dönmesi
• Bilinç kaybı
• Dudak veya dilde şişme
• Yüzde veya boğazda şişme

Genel belirtiler bu şekilde olsa da, farklı besin alerjilerinde semptomların farklılık gösterebildiğini unutmamak gerekmektedir. Örneğin kakao tüketiminin alerjik belirtileri burun akıntısı, sindirim sistemi bozuklukları ve kaşıntı şeklinde kendini gösterebilmektedir.

Çocuklarda Besin Alerjisi Tanısı Nasıl Koyulur?

Çocuklarda besin alerjisi tanısı koyulabilmesi için ilk olarak hastanın tıbbi öyküsü dinlenmektedir. Bu süreçte özellikle görülen semptomlar hakkında bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir. Ardından fiziksel muayene yapılmakta ve tam teşhis için bazı cilt veya kan testleri talep edilebilmektedir. Çocuklarda besin alerjileri tanı aşamasında kullanılabilecek test teknikleri genel olarak şu şekildedir:

• Deri Prick Testleri: IgE antikorlarının ölçülmesi için hazırlanan bir testtir. Test kapsamında alerjenler küçük miktarda cilde damlatılmaktadır. Alerjenin yerleştiği yerde kabarıklık oluşması durumunda sonuç pozitif kabul edilmektedir. Deri prick testlerinin sonucu aynı gün içerisinde alınabilmektedir.
• Kan Testleri: Kandaki alerjenlere karşı IgE antikorlarını ölçmek için kullanılan bir başka yöntemdir. Sonucun yaklaşık bir hafta içerisinde çıktığı söylenebilmektedir.
• Besin Provokasyon Testi: Çocuğun ağzına veya solunum yoluna az miktarda alerjen madde verilip gözlemlenerek yapılan test tekniğidir. Özellikle bir alerji uzmanı tarafından yapılması oldukça önemli olan bir yöntemdir.

Çocuklarda Besin Alerjisinde Anne Babaların Dikkat Etmesi Gerekenler Nelerdir?

Besin alerjisi riskine karşı anne babaların dikkat etmesi gerekenler kısaca şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Bazı besinlerin alerjen faktörü daha yüksek olsa da, her besinin alerji yapma potansiyeli bulunmaktadır. Bu nedenle hırıltılı solunum, kaşıntı gibi besin alerjisi belirtilerinin görülmesi durumunda mutlaka alerjiden şüphelenmeniz ve bir uzmana başvurmanız gerekmektedir.
• Ağır besin alerjisi vakalarında hayati risk dahi ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle uzman desteği önemlidir.
• Besin alerjisi diyeti uygulamanız gerektiğinde bu besinlerin yerine konulabilecek gıdalar hakkında da mutlaka bilgi almanız ve çocuğunuzun dengeli beslenmesine destek olmanız gerekmektedir.
• Süt, fındık gibi birçok besinin içerisinde bulunan maddelere çocuğunuzun alerjisi olduğunu öğrendiğinizde bu konuda oldukça hassas davranmanız gerekmektedir. Özellikle alınan ürünlerin etiketlerini okuyarak içerisinde alerjen bulunup bulunmadığına dikkat etmeniz oldukça önemlidir.

Çocuklarda Besin Alerjisi Kalıcı Mıdır?

Çocuklarda besin alerjisinin kalıcılığı, ebeveynlerin konu hakkında en sık merak ettiği noktaların başında gelmektedir. Bu noktada genel olarak çocukluk döneminde besin alerjisi görülen kişilerde besin diyetinin uygulanması ile besine karşı tolerans gelişimi yaşandığı söylenebilmektedir. Özellikle inek sütü alerjisi, besin alerjisinin ortadan kalkmasına verilebilecek örneklerden birisidir. İlk dönemlerde ortaya çıkan inek sütü alerjisi 3 yaşına kadar %85 oranında kaybolmaktadır. Aynı şekilde yumurta alerjisi de 5 yaşına kadar %55 oranında kaybolmaktadır.

Bununla birlikte tüm besinler için aynı şeyin söylenmesi mümkün değildir. Yer fıstığı, ceviz veya deniz ürünleri gibi bazı besinlerde alerjinin ömür boyu devam etme ihtimali yüksektir.

Besin Alerjisi ve Besin İntoleransının Farkları Nelerdir?

Besin alerjisi ve besin intoleransı farkları, iki problemin sık sık birbirine karıştırılması nedeniyle özellikle üzerinde durulması gereken noktalardan birisidir. Besin alerjisi bağışıklık sisteminin bir besine aşırı tepki vermesi nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Kaşıntı, şişme, kusma, ishal gibi belirtilerin yanı sıra solunum almada zorluk veya kan basıncında hızlı düşüş gibi hayati belirtilere de yol açabilmektedir. Besin alerjisi durumundaki belirtiler ilk anda veya 1 – 2 saat içerisinde ortaya çıkmaktadır. Nadiren 72 saat kadar gecikmeli olarak da belirtilerin ortaya çıkması mümkündür.

Besin intoleransı ise bir besine karşı sindirim sisteminin reaksiyon göstermesi durumudur. Belirtiler ilk birkaç dakika içerisinde ortaya çıkabileceği gibi 20 saate kadar da görülebilmektedir. Belirtiler ise tamamen belirsiz olabileceği gibi şişkinlik, gaz, ishal, egzama veya mide bulantısı şeklinde de kendini gösterebilmektedir.

Çocuklarda Besin Alerjisini Önlemek Mümkün Müdür?

Besin alerjisinin önlenmesi noktasında uygulanması gereken bir rutin bulunmamaktadır. Bununla birlikte özellikle anne sütü, sindirimi kolay ve bağışıklık sistemini güçlendiren bir besin olması nedeniyle önemlidir. 4 – 6 ay arası dönemde meyve, sebze ve tahıl tanelerinin tek gıda şeklinde bebeğin beslenme programına dahil edilmesi, tavsiye edilen bir diğer noktadır. Gıdaları aşamalı olarak beslenme programına dahil edilmesi ve yavaş yavaş ilerlenmesi, çocuklarda besin alerjileri reaksiyonlarının belirlenme şansını arttırmaktadır.