Çocuklarda astım hastalığı, bazı etkenler nedeniyle akciğer hava duvarlarının şişmesi ve şişmeye bağlı olarak hava yollarında daralma meydana gelmesi şeklinde açıklanabilmektedir. Genellikle çocuklarda astım hastalığı alerjik olarak görülmektedir.
Yapılan araştırmalara göre astım belirtileri özellikle hayatın ilk 2 yılında gözlenmektedir. Özellikle akciğerlerin gelişimini tamamlamamış olmasının bu noktada tetikleyici olduğu bilinmektedir. Erken yaşlarda astım belirtileri gösteren birçok çocuk, akciğerleri gelişimini tamamladıktan sonra düzelmektedir. 4 – 5 yaşları arasında düzelmeyen çocuklarda ise iyileşmenin ergenlik çağında gerçekleştiği bilinmektedir. Bununla birlikte alerjisi olan çocukların yaş ilerlemesi ile iyileşme oranının daha düşük olduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
İçindekiler
Çocuklarda Astım Neden Olur?
Çocuklarda astım nedenleri incelendiğinde, astımın genetik veya çevresel faktörler ile ortaya çıkabildiği görülmektedir. Bu kapsamda astıma neden olabilecek risk faktörleri ile ilgili bilinmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Çocukluk döneminde ortaya çıkan astım hastalığının genel nedeni %90 oranında alerji olarak belirlenmiştir.
- Birçok alerjen madde astım hastalığının meydana gelmesine neden olabilmektedir. Bununla birlikte özellikle ev içi alerjenlerin çocukluk çağındaki astımda payının yüksek olduğu bilinmektedir.
- Ev tozu akar böcekleri, evcil hayvan alerjileri gibi alerjiler astım oluşmasında risk faktörüdür.
- Yüksek rutubet, bir diğer risk faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır.
- Polenler, astım hastalığında önemli rol oynayan bir diğer faktördür.
- Sigara, parfüm gibi solunum yoluna giren maddeler astımı tetikleyebilmektedir.
- Psikolojik stres, çocuklarda astım ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
- Şişmanlık, astım için risk faktörüdür.
- Doğum öncesi veya sonrası pasif içici olmak, sonraki dönemlerde astım riskini arttırmaktadır.
- Çok sayıda solunum yolu hastalığı geçirmiş olmak önemli bir risk faktörüdür.
Çocuklarda Astım Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda astım belirtileri şu şekilde sıralanabilmektedir:
- En yaygın belirti öksürüktür. Öksürük genellikle ataklar halinde gelmektedir.
- Nefes darlığı meydana gelebilmektedir.
- Hırıltılı veya ıslık sesinin eşlik ettiği soluk alıp verme görülebilmektedir.
- Göğüs ağrısı, göğüs sıkışması gibi şikayetler görülebilmektedir.
- Oyun sırasında daha az enerjili olma, çevreye karşı ilginin azalması görülebilmektedir.
- Yorgunluk hissi görülebilmektedir.
- Göğsün nefes alırken içeri girmesi bir diğer önemli belirtidir.
Çocuklarda astım belirtilerinin tamamı her çocukta rastlanan belirtiler değildir. Bunun yanında belirtilerin her zaman astım kaynaklı olmayabileceğini de belirtmek gerekmektedir. Üst ve alt solunum yolları hastalıkların birçoğunda bu tür belirtiler görülebilmektedir. Bu nedenle belirtileri gördüğünüzde yapmanız gereken mutlaka bir uzman doktora çocuğunuzu muayene ettirmektir.
Çocuklarda Astımda Acil Müdahale Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda astımda acil müdahale belirtileri, acilen bir doktora başvuru yapmanız gerektiğini gösteren önemli belirtilerdir. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Konuşurken nefes almak için duraksamak
- Göbeğin kaburgaların altında batması
- Burun deliklerinin genişlemesi
- Nabzın hızlı olması
- Çok terleme
- Göğüs ağrısı
Çocuklarda Astım Tanısı Nasıl Koyulur?
Çocuklarda astım tanısı koyulması işlemi için ilk olarak aile öykünüz ve çocuğunuzun tıbbi öyküsü dinlenmektedir. Ailede astım hikayesi bulunup bulunmadığı, çocuğunuzda meydana gelebilecek solunum yolu hastalıkları, semptomların görülme sıklığı gibi detaylar, teşhis noktasında önem taşımaktadır. Tarafınızdan gerekli bilgiler alındıktan sonra ise izlenecek adımlar şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Fiziksel muayene ile kalp ve akciğerler dinlenecektir.
- Ardından akciğer röntgeni, solunum fonksiyon testleri gibi test ve tetkikler tanı koyulmasına yardımcı olacak yöntemlerdir. Bununla birlikte özellikle 5 yaşından küçük çocuklarda testlere ihtiyaç duymadan da teşhis koyulması olasıdır.
Çocuklarda Astım Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çocuklarda astım tedavisi, muayenenin ardından hekim tarafından planlanmaktadır. Bununla birlikte genel olarak çocuklarda astım tedavisi sürecine ilişkin bilinmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Çocuklarda sıklıkla alerjik olarak görülen astım hastalığının tedavisinde ilk adım, alerjenleri uzaklaştırmaktır. Bu noktada doktorunuz tarafından verilecek tavsiyeleri özenle yerine getirmeli ve uygun ortamı hazırlayarak hassasiyetin azalmasını sağlamalısınız.
- Çocuğunuzun sigaraya maruz kalmasını kesinlikle engellemeniz gerekmektedir.
- Doktorunuz tarafından gerekli görülmesi halinde ilaç tedavisi gerekebilmektedir. Çocuklarda astım hastalığında kullanılan iki temel ilaç türü bulunmaktadır. Bu türlerden ilki atakları önlemek için diğeri ise hastalık atakları sırasında gevşemeyi sağlamak için tercih edilebilmektedir.
- Gerek olması halinde tercih edilebilecek bir diğer yöntem, alerji aşılarıdır.
Çocuklarda Astım Görülme Sıklığı Ne Kadardır?
Çocuklarda astım görülme sıklığı incelendiğinde, son yıllarda bu oranının giderek arttığı görülmektedir. Bu noktada en temel sebeplerden birisi besin sorunları, alerjik rinit ve atopik dermatit gibi problemlerin artmasıdır. Dolayısıyla saman nezlesi, besin alerjileri ve egzama gibi cilt sorunları ile astım görülme sıklığının da arttığı söylenebilmektedir.
Yapılan araştırmalara göre dünyada her 10 çocuktan 1’i astım problemi yaşamaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde 7 milyon çocuk astım hastalığından etkilenmiştir. Özellikle çayır bitkilerinin yaygın olduğu ülkelerde astım görülme sıklığının da arttığı söylenebilmektedir.
Astım için Kullanılan Kortizonlu İlaçların Yan Etkileri Var Mıdır?
Kortizonlu ilaçların yan etkileri, konuya ilişkin üzerinde durulması gereken en önemli noktalardan birisidir. Ailelerin büyük bir kısmı ilaç tedavisi aşamasında ilaçlar kortizon bulunması nedeniyle tedirginlik yaşamaktadır. Bununla birlikte bu ilaçların uzun deneme dönemlerinin ardından kullanıldığını unutmamak gerekmektedir. Çocuklarda astım tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkilerine ilişkin bilinmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Doz ve cihaz seçimi doğru olduğu sürece yan etkiler konusunda endişe duymanıza gerek bulunmamaktadır.
- Astım problemi olan çocuklar, ergenlik dönemine daha geç ulaşmaktadır. Bununla birlikte ergenliğe geç girmiş olmalarının erişkinliklerinde boy kısalığına neden olacağı düşüncesi yanlıştır. Bu noktada tedavinin uygulanmaması durumunda hastalık nedeniyle boy kısalığı meydana gelebildiğini söylemek gerekmektedir.
